Khám phá kiến trúc Chăm pa cổ của Tháp Bánh Ít
Vùng đất Bình Định trong quá khứ đã là địa bàn của xứ Vijaya - trung tâm văn hóa của người Chăm pa. Do đó, cho đến ngày nay, Bình Định là nơi tập trung nhiều công trình kiến trúc Chăm pa cổ, với tháp Bánh Ít hiếm có và đặc sắc. Mời du khách cùng Lê Travel khám phá những điều hấp dẫn tại quần thể tháp Chăm pa cổ xưa này qua bài viết dưới đây nhé!
Một số thông tin về kiến trúc Chăm Pa tại Việt Nam
Chăm pa là một quốc gia cổ đại, nổi tiếng với quần thể tháp Champa (hay còn được gọi là thác Chàm hoặc tháp Chăm), được biết đến là các công trình kiến trúc tôn giáo thờ phụng không chỉ các vị thần Hindu như Shiva, Ganesha mà còn thờ các vị Phật. Trong ngôn ngữ Chăm pa, những công trình này được gọi là "kalan" có nghĩa là "lăng."
Về cấu trúc tổng thể, các tháp Champa được xây dựng từ loại gạch nung màu đỏ sẫm lấy từ đất địa phương. Sau khi tạo thành khối hình chữ vuông, đỉnh tháp được mài giũa thành nhiều kiểu dáng khác nhau, chủ yếu là hình bông hoa hoặc mũi nhọn hướng lên trời. Bên trong, không gian tháp thường hẹp và chứa một bàn thờ thần làm từ đá, với một cửa duy nhất mở về hướng Đông tượng trưng cho hướng mặt trời mọc.
Về cấu trúc tổng thể, các tháp Champa được xây dựng từ loại gạch nung màu đỏ sẫm lấy từ đất địa phương. Sau khi tạo thành khối hình chữ vuông, đỉnh tháp được mài giũa thành nhiều kiểu dáng khác nhau, chủ yếu là hình bông hoa hoặc mũi nhọn hướng lên trời. Bên trong, không gian tháp thường hẹp và chứa một bàn thờ thần làm từ đá, với một cửa duy nhất mở về hướng Đông tượng trưng cho hướng mặt trời mọc.
Trong di sản văn hóa của Chăm pa cổ đại, tháp Champa là dạng kiến trúc tôn giáo duy nhất hiện vẫn được bảo tồn kỹ lưỡng. Khắp miền Trung Việt Nam được cho là đang giữ lại khoảng 50 quần thể tháp Champa với tuổi đời dao động từ 500 đến nghìn năm.
Khi đi du lịch Quy Nhơn du khách có thể đến những công trình đặc sắc và nổi bật bao gồm quần thể thánh địa Mỹ Sơn, tháp Po Nagar, và đặc biệt ở Bình Định, các tháp Champa bao gồm tới 7 tòa tháp, trong đó tháp Bánh Ít nổi bật là một trong những kiến trúc cổ độc đáo và ấn tượng.
Vài nét về tháp Bánh Ít
Khi đi du lịch Quy Nhơn du khách có thể đến những công trình đặc sắc và nổi bật bao gồm quần thể thánh địa Mỹ Sơn, tháp Po Nagar, và đặc biệt ở Bình Định, các tháp Champa bao gồm tới 7 tòa tháp, trong đó tháp Bánh Ít nổi bật là một trong những kiến trúc cổ độc đáo và ấn tượng.
Vài nét về tháp Bánh Ít
Đầu tiên, Lê Travel muốn giới thiệu về tên gọi của địa điểm này. Trong quá khứ, tháp Bánh Ít đã được người Pháp gọi là Tour d’argent, dịch là Tháp Bạc. Trong tiếng J’rai, nơi này mang tên Yang Mtian và trong tiếng Việt, chúng ta biết đến với cái tên Tháp Bánh Ít. Cái tên Bánh Ít được lý giải bởi khi nhìn từ xa, những ngôi tháp này có hình dáng giống chiếc bánh ít, và do đó được đặt tên theo đặc điểm này.
Tháp Bánh Ít nằm cách trung tâm thành phố 20km, tọa lạc trên một ngọn đồi tại thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp gần nhánh sông Kôn. Được bao bọc xung quanh bởi đồi núi và bức tranh màu xanh của cây cỏ, tháp Bánh Ít trở thành một điểm đẹp như một nơi thần bí trong câu chuyện cổ tích, đứng vững trên đỉnh đồi với vẻ uy nghiêm và hùng vĩ, lưu giữ dấu vết lịch sử qua thời gian.
Tháp Bánh Ít nằm cách trung tâm thành phố 20km, tọa lạc trên một ngọn đồi tại thôn Đại Lộc, xã Phước Hiệp gần nhánh sông Kôn. Được bao bọc xung quanh bởi đồi núi và bức tranh màu xanh của cây cỏ, tháp Bánh Ít trở thành một điểm đẹp như một nơi thần bí trong câu chuyện cổ tích, đứng vững trên đỉnh đồi với vẻ uy nghiêm và hùng vĩ, lưu giữ dấu vết lịch sử qua thời gian.
Về cấu trúc tổng thể, thực sự Tháp Bánh Ít là một quần thể tháp Champa bao gồm tổng cộng 4 tháp được xây dựng từ cuối thế kỷ XI đến đầu thế kỷ XII, mang đến đa dạng về hình dáng và kích thước để phục vụ các mục đích khác nhau. Các tháp này bao gồm tháp Cổng (Gopura), tháp bia (Posah), đền thờ chính (Kalan hay còn gọi là lăng) và cuối cùng là tháp Hỏa (Kosagrha). Trong quá trình nghiên cứu và khai quật các di tích còn lại, các nhà khoa học tin rằng có thể còn nhiều kiến trúc khác tại địa điểm này, đủ để tạo thành một trung tâm tôn giáo hoàn chỉnh.
Trước đây, con đường lên tham quan Tháp Bánh Ít gặp khá nhiều khó khăn và phải đi một đường vòng từ phía bên trái của ngọn đồi để tiếp cận cụm tháp. Tuy nhiên, sau những công tác trùng tu và xây dựng, hệ thống đường và bậc thang lên khu vực tháp đã được cải thiện. Hiện tại, khi tham gia các tour du lịch Quy Nhơn thì du khách có thể tham quan bằng cách đi lên các bậc thang dẫn đến tháp cổng và tiếp tục lên tầng 1 của ngọn đồi. Tại tầng này, nếu du khách đi theo con đường về phía tay trái sẽ đến gặp tháp Bia (Posah). Nếu không muốn ghé thăm tháp Bia, du khách có thể tiếp tục đi thẳng lên đến đỉnh đồi, nơi sẽ bắt gặp ngay Đền thờ chính (Kalan), lưng tựa vào tháp Hỏa (Kosagrha) ở phía bên trái của đền chính.
Như đã được đề cập trước đó, cụm tháp Bánh Ít bao gồm tổng cộng 4 ngôi tháp:
Tháp Cổng (Gopura)
Như đã được đề cập trước đó, cụm tháp Bánh Ít bao gồm tổng cộng 4 ngôi tháp:
Tháp Cổng (Gopura)
Đúng như tên gọi, khu vực này của tháp chắc chắn đã gợi mở cho du khách về chức năng của nó. Để bắt đầu chuyến tham quan quần thể tháp Bánh Ít, du khách sẽ phải đi qua tháp Cổng. Trước đây sẽ phải đi theo con đường dốc từ phía bên trái, vượt qua tháp Bia và sau đó mới đến tháp Cổng nằm ở phía bên tay phải. Tuy nhiên, sau những công trình trùng tu, hiện tại đã có thể tiếp cận tháp Cổng bằng cách bước lên các bậc thang thuận tiện.
Tháp Cổng cao khoảng 13m, được xây bằng gạch đá ong, có một lối đi qua hai cửa mở ra hướng Đông và Tây. Khung cửa được thiết kế theo lối kiến trúc đặc trưng Gopura với vòm cửa hình mũi giáo xếp lớp hướng lên trên.
Tháp Bia (Posah)
Tháp Cổng cao khoảng 13m, được xây bằng gạch đá ong, có một lối đi qua hai cửa mở ra hướng Đông và Tây. Khung cửa được thiết kế theo lối kiến trúc đặc trưng Gopura với vòm cửa hình mũi giáo xếp lớp hướng lên trên.
Tháp Bia (Posah)
Vượt qua tháp Cổng, khi tiếp tục leo lên đồi (được xem như là tầng 1), du khách sẽ quẹo sang bên trái và theo con đường mòn hướng dẫn đến tháp Bia. Tháp này có hình dạng vuông vức và cũng được xây dựng từ gạch nung màu đỏ.
Đền thờ chính (Kalan)
Đền thờ chính (Kalan)
Đền thờ chính, cũng là công trình kiến trúc lớn nhất trong quần thể tháp Bánh Ít, với chiều cao đáng kể là 29.6m, đặt trên đỉnh ngọn đồi. Được xây dựng theo hình dạng khối vuông và mái nhọn hình mũi giáo hướng lên trời, đền thờ này là nơi thờ cúng tượng thần Shiva. Mặc dù đã trải qua sự mài mòn của thời gian, tác động của con người và chiến tranh, nhưng đền thờ vẫn giữ được những tác phẩm điêu khắc tuyệt vời, được tạo ra bởi đôi bàn tay tài năng của những người Chăm pa cổ đại.
Tháp Hỏa (Kosagrha)
Tháp Hỏa (Kosagrha)
Tháp Hỏa với chiều cao đạt 10m, được xây dựng dưới dạng một khối hình chữ nhật, chủ yếu phục vụ như một kho để lưu trữ các vật dụng sử dụng trong các nghi lễ của cộng đồng người Chăm thời xưa. Được biết đến với tên gọi thân thuộc "tháp Yên Ngựa," nó nhận được danh hiệu này do cấu trúc mái cong và lõm giữa trông giống như hình dáng của một chiếc yên ngựa.
Ngoài việc thăm quan các tháp Chăm cổ ở Bình Định như tháp Bánh Ít, du khách cũng có thể tận hưởng trải nghiệm du lịch tuyệt vời tại Quy Nhơn và khám phá thêm những điểm check-in thú vị khác để cùng bạn bè trải nghiệm những chuyến phiêu lưu đầy hấp dẫn.
Ngoài việc thăm quan các tháp Chăm cổ ở Bình Định như tháp Bánh Ít, du khách cũng có thể tận hưởng trải nghiệm du lịch tuyệt vời tại Quy Nhơn và khám phá thêm những điểm check-in thú vị khác để cùng bạn bè trải nghiệm những chuyến phiêu lưu đầy hấp dẫn.
Đằng sau mỗi tác phẩm kiến trúc xuất sắc đều chứa đựng một phần của nền văn hóa cổ kính, tạo nên một không gian đậm chất lịch sử theo thời gian. Sự ẩn hiện của nền văn hóa đó là nguồn cảm hứng cho vẻ đẹp đặc biệt của tháp Bánh Ít, một địa điểm được coi là một trong những công trình kiến trúc độc đáo mà mỗi người nên trải nghiệm ít nhất một lần trong đời. Hãy nhớ, khi du khách có dịp đến Quy Nhơn hãy tham khảo những kinh nghiệm du lịch Quy Nhơn của Lê Travel để mang lại trải nghiệm du lịch đầy đủ và thuận tiện.
Các tin khác
Khám Phá Mùa Đông Trung Quốc - Hành Trình Săn Tuyết Đáng Nhớ
Tôi vẫn nhớ lần đầu nhìn thấy tuyết rơi ở Trung Quốc như thế nào. Đó là một buổi sáng tháng 12, khi bước ra khỏi khách sạn, cái lạnh buốt giá âm 20 độ khiến tôi co rúm người lại, nhưng khung cảnh trước mắt lại khiến tôi quên hết cả cảm giác rét run đó. Cả một thành phố như được phủ lên chiếc áo choàng tuyết trắng, từng bông tuyết vẫn đang rơi lất phất, còn tiếng cười nói của người dân nơi đây pha lẫn trong làn khói trắng bốc lên từ miệng mỗi khi thở ra. Đó là khoảnh khắc tôi thực sự yêu mùa đông Trung Quốc.
Đi du lịch Trung Quốc, thứ duy nhất bạn không thể mua làm quà dù rất muốn
Mình vẫn nhớ như in câu chuyện mà chị Hà - một khách hàng của Lê Travel - kể lại sau chuyến đi Côn Minh. Chị bảo đi cả đoàn mà chị tức nhất là lúc đến chợ hoa Đấu Nam. Tưởng tượng nhé, một "vương quốc hoa" rộng lớn nhất châu Á, ngập tràn màu sắc, hương thơm, giá lại còn rẻ bèo. Chị muốn ôm cả đống hoa về tặng mẹ ở nhà, nhưng hướng dẫn viên liên tục nhắc nhở: "Đừng có mua đấy nhé, về không qua được cửa khẩu đâu".
Chị Hà kể với mình là chị vừa buồn vừa tức. Nhìn mấy bó hoa hồng Ecuador size khủng, cúc mẫu đơn đủ màu chỉ vài chục tệ một bó mà không mua được. Đó là lần đầu tiên trong đời chị đi du lịch mà thấy "rất muốn mua một thứ về nhưng không thể".
Chị Hà kể với mình là chị vừa buồn vừa tức. Nhìn mấy bó hoa hồng Ecuador size khủng, cúc mẫu đơn đủ màu chỉ vài chục tệ một bó mà không mua được. Đó là lần đầu tiên trong đời chị đi du lịch mà thấy "rất muốn mua một thứ về nhưng không thể".
Khám Phá Quan Độ Cổ Trấn - Nơi Thời Gian Như Lùi Lại Ở Côn Minh
Lần đầu tiên đặt chân đến Quan Độ Cổ Trấn vào một buổi chiều cuối thu, tôi nhớ mình đã dừng lại giữa con phố lát đá nhỏ, nhìn ánh nắng vàng in trên những mái ngói cong cổ kính và tự hỏi: tại sao mình không biết đến nơi này sớm hơn? Cách trung tâm Côn Minh chỉ khoảng 10km về phía Đông Nam, thị trấn cổ hơn 800 năm tuổi này không ồn ào như Lệ Giang hay Đại Lý, nhưng lại có một nét quyến rũ riêng, khiến người ta muốn lang thang mãi trong những con phố cổ.
Du lịch Hà Khẩu - Chuyến đi nhỏ qua biên giới mà tôi không ngờ lại hay đến thế
Hôm đó tôi đang nhâm nhi ly cà phê ở Sa Pa thì nghe mấy bạn bên bàn cạnh bàn tán xôn xao về chuyện đi Trung Quốc một ngày. Nghe nói chỉ cần bước qua cây cầu Hồ Kiều là đã sang tận xứ sở tỷ dân, không cần visa, không phải lo lắng nhiều. Tò mò quá, tôi mần ngay. Và thế là chuyến du lịch Hà Khẩu của tôi bắt đầu từ một quyết định bốc đồng như vậy. Giờ nghĩ lại, đó là một trong những quyết định đúng đắn nhất mà tôi từng làm trong các chuyến đi của mình.
