Trải nghiệm lễ hội Đua bò Bảy Núi tại An Giang
Lễ hội đua bò Bảy Núi diễn ra ở tỉnh An Giang, là một trong những sự kiện văn hóa đặc biệt của miền Tây Nam Bộ. Sự kiện này thu hút hàng nghìn người tham dự và mang lại những trải nghiệm đầy hứng khởi và sôi động. Không chỉ là một biểu tượng của văn hóa truyền thống đậm đà của dân tộc Khmer, lễ hội còn là một cơ hội để tham gia vào các hoạt động thể thao và giải trí, thu hút sự quan tâm của du khách từ khắp nơi trong cả nước.
Mỗi năm, lễ hội đua bò Bảy Núi thường diễn ra trong ngày lễ Sene Dolta (lễ cúng ông bà) của dân tộc Khmer Nam bộ, là biểu tượng rõ nét của văn hóa dân gian truyền thống của những người làm nông nghiệp lúa nước. Để tổ chức sự kiện này, cộng đồng Khmer chọn một khu vực ruộng bằng phẳng, có kích thước khoảng 200m chiều dài và 100m chiều ngang, được cày xới để có độ trơn trượt của bùn và được bao quanh bởi bờ bao. Đoạn đường chính của đường đua chỉ cần khoảng 120m dọc theo bờ bao. Điểm xuất phát và đích đua được đánh dấu bằng hai cặp cây cờ màu xanh và đỏ, mỗi cặp cách nhau 5m. Bất kỳ đôi bò nào đứng gần cây cờ màu nào tại điểm xuất phát, thì đích đua sẽ được xác định bằng màu của cây cờ đó.
Cho đến nay, không ai nhớ rõ lịch sử cụ thể về việc bắt đầu của đua bò. Trong quá khứ, hoạt động này được gọi là "đi bo bò", và sau đó được biến thành "đua bò". Điều này xuất phát từ thời kỳ nông dân Khmer Nam Bộ sau khi thu hoạch lúa xong, họ sẽ tụ tập mang bò đến các sân rộng trong chùa Khmer để làm việc bừa đất và chuẩn bị cho mùa lúa mới. Dần dần, từ việc "đi bo bò", họ đã tổ chức các cuộc đua. Các cặp bò chiến thắng thường được các Sư cả, À cha thưởng cho với những phần quà như cái ách, cái bừa, sợi dây nài, hoặc vòng lục lạc…
Khi đi du lịch Miền Tây vào ngày diễn ra lễ hội, hàng chục nghìn du khách và người dân, bao gồm mọi lứa tuổi và đến từ mọi nơi, đổ về để tham gia. Mọi người đều tranh thủ đến sớm để chọn được vị trí ngắm tốt nhất, và thường mang theo đồ ăn và đồ uống để sẵn sàng, vì lễ hội đua thường kéo dài từ sáng đến chiều. Ngoài ra, hàng trăm phóng viên từ trong nước và quốc tế cũng có mặt để ghi lại sự kiện sôi động này.
Nhiều chủ bò cho biết rằng việc tìm kiếm bò giỏi là một thách thức lớn. Bò thường được bắt đầu tập luyện khi còn ở độ tuổi 5 đến 6, và tuổi thọ trên sân đấu của chúng khoảng 8 năm. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng để chọn được bò ưng ý.
Nhiều chủ bò cho biết rằng việc tìm kiếm bò giỏi là một thách thức lớn. Bò thường được bắt đầu tập luyện khi còn ở độ tuổi 5 đến 6, và tuổi thọ trên sân đấu của chúng khoảng 8 năm. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng để chọn được bò ưng ý.
Việc chăm sóc bò cũng đòi hỏi sự công phu và chăm chỉ. Các biện pháp bao gồm việc giăng mùng để bò ngủ thoải mái hơn và tránh sự phiền phức từ muỗi, thỉnh thoảng cho bò ăn trứng gà và uống nước ngọt để tăng cường sức lực, cung cấp cỏ non bổ dưỡng và tránh cho bò ăn rơm khô để tránh tình trạng béo phì và chạy chậm. Bên cạnh đó, việc tập cho bò quen với ánh nắng mặt trời và tập cho chúng chạy liên tục để tăng cường sức khỏe và sức bền. Bò cũng cần được huấn luyện để làm quen với tiếng ồn và đám đông, giúp chúng không bị hoảng sợ khi ra sân đấu.
Đua bò không chỉ là một hoạt động văn hóa truyền thống của người Khmer, mà từ lâu đã thu hút sự quan tâm và tham gia của cả các dân tộc khác. Tại nhiều cuộc đua, có sự tham gia của các cặp bò từ các tỉnh ven sông Cửu Long và thậm chí cả từ nước bạn Campuchia.
Đua bò không chỉ là một hoạt động văn hóa truyền thống của người Khmer, mà từ lâu đã thu hút sự quan tâm và tham gia của cả các dân tộc khác. Tại nhiều cuộc đua, có sự tham gia của các cặp bò từ các tỉnh ven sông Cửu Long và thậm chí cả từ nước bạn Campuchia.
Sự tham gia đa dạng này là minh chứng cho sức hấp dẫn mạnh mẽ và tính liên kết cộng đồng của đua bò. Đây không chỉ là một hoạt động giải trí của cộng đồng mà còn là một cơ hội để nhân dân gặp gỡ, tương tác với nhau, củng cố tình đoàn kết và tạo ra những mối quan hệ cộng đồng sâu sắc và ý nghĩa.
Trước khi bắt đầu cuộc đua, người tham gia sẽ lựa chọn từng cặp bò hoặc thực hiện việc bốc thăm và đồng ý về các quy định cần thiết như thứ tự đi trước, đi sau... Thông thường, cặp bò đi sau thường có lợi thế hơn. Nếu trong quá trình đua, một cặp bò nào đó rời khỏi đường đua, họ sẽ bị loại và cặp bò đi sau sẽ được coi là chiến thắng nếu họ vượt qua giàn bừa của cặp bò đầu tiên. Người điều khiển bò cần phải giữ thăng bằng mạnh mẽ, và nếu họ ngã hoặc rơi ra khỏi giàn bừa, họ sẽ bị coi là thua cuộc.
Trước khi bắt đầu cuộc đua, người tham gia sẽ lựa chọn từng cặp bò hoặc thực hiện việc bốc thăm và đồng ý về các quy định cần thiết như thứ tự đi trước, đi sau... Thông thường, cặp bò đi sau thường có lợi thế hơn. Nếu trong quá trình đua, một cặp bò nào đó rời khỏi đường đua, họ sẽ bị loại và cặp bò đi sau sẽ được coi là chiến thắng nếu họ vượt qua giàn bừa của cặp bò đầu tiên. Người điều khiển bò cần phải giữ thăng bằng mạnh mẽ, và nếu họ ngã hoặc rơi ra khỏi giàn bừa, họ sẽ bị coi là thua cuộc.
Để chuẩn bị cho cuộc đua, các con bò được lựa chọn và mua từ nhiều vùng miền khác nhau để tham gia thi đấu. Mỗi đội thi đấu bao gồm một cặp bò và hai "nài" bò - những người trực tiếp điều khiển bò đua, nài phụ có nhiệm vụ chăm sóc bò. Khi đôi bò được đưa vào một chiếc bừa đặc biệt, gọng bừa là một chiếc bàn đạp có tấm gỗ rộng 30 cm và dài 90 cm, với phần dưới là răng bừa. Những người điều khiển bò cầm roi mây hoặc cây gậy tròn có đường kính khoảng 3 cm, với đầu có chứa cây đinh nhọn - một loại vũ khí truyền thống được gọi là xà-lul.
Khi trọng tài ra lệnh xuất phát, những người điều khiển bò sẽ sử dụng cây xà-lul để đánh vào mông của bò, khiến chúng cảm thấy đau và tiến về phía trước nhanh chóng. Quan trọng là phải đảm bảo đánh vào mông của cả hai con bò một cách đồng đều, chỉ khi đó vận tốc của đôi bò mới trở nên mạnh mẽ và hấp dẫn. Sự khác biệt này so với đua ngựa nằm ở việc mỗi người chỉ điều khiển một con bò, và người về đích trước sẽ giành chiến thắng.
Khi trọng tài ra lệnh xuất phát, những người điều khiển bò sẽ sử dụng cây xà-lul để đánh vào mông của bò, khiến chúng cảm thấy đau và tiến về phía trước nhanh chóng. Quan trọng là phải đảm bảo đánh vào mông của cả hai con bò một cách đồng đều, chỉ khi đó vận tốc của đôi bò mới trở nên mạnh mẽ và hấp dẫn. Sự khác biệt này so với đua ngựa nằm ở việc mỗi người chỉ điều khiển một con bò, và người về đích trước sẽ giành chiến thắng.
Cuộc đua bò được chia thành hai vòng, vòng 1 được gọi là vòng hô, trong đó người điều khiển bò di chuyển từ từ như một cách chào đón khán giả trước khi bước vào vòng đua chính. Khi trọng tài ra hiệu lệnh, các "nài" sẽ kích thích bò chạy hết tốc độ trong 120m cuối cùng (vòng thả) để về đích.
Khi các cặp bò bắt đầu cuộc đua, không khí trở nên sôi động với những tiếng vỗ tay, hò reo của khán giả dành cho những người điều khiển bò hoặc những pha đua gay cấn, quyết liệt, tạo nên bầu không khí hết sức hân hoan và náo nhiệt cho lễ hội.
Khi các cặp bò bắt đầu cuộc đua, không khí trở nên sôi động với những tiếng vỗ tay, hò reo của khán giả dành cho những người điều khiển bò hoặc những pha đua gay cấn, quyết liệt, tạo nên bầu không khí hết sức hân hoan và náo nhiệt cho lễ hội.
Trong quá trình đua, "nài bò" phải duy trì thăng bằng mạnh mẽ trên gọng bừa, vì nếu họ ngã sẽ bị coi là thua cuộc. Điểm nhấn của cuộc đua chính là những pha kèn cựa đầy hấp dẫn giữa hai cặp bò trước khi về đích. Bất kỳ cặp bò nào vi phạm luật đua, chạy lên bờ hoặc ngã sẽ bị loại hoặc coi như thua điểm.
Hội đua bò đã vượt ra khỏi phạm vi của một môn thể thao truyền thống của người Khmer Nam Bộ, trở thành một phần không thể thiếu làm phong phú thêm vẻ đẹp của Thất Sơn. Đua bò không chỉ là việc các con bò thi đấu với nhau, mà nó còn là một phần của tục lệ và tín ngưỡng độc đáo của người dân tộc Khmer. Trong một ngày hội, không chỉ là dịp để cầu mong mưa thuận gió hòa và trúng mùa vụ, mà còn là dịp để thể hiện tinh thần lao động và sự hăng say của người Khmer, khiến cho ngày hội trở nên vô cùng trang trọng và thiêng liêng.
Hội đua bò đã vượt ra khỏi phạm vi của một môn thể thao truyền thống của người Khmer Nam Bộ, trở thành một phần không thể thiếu làm phong phú thêm vẻ đẹp của Thất Sơn. Đua bò không chỉ là việc các con bò thi đấu với nhau, mà nó còn là một phần của tục lệ và tín ngưỡng độc đáo của người dân tộc Khmer. Trong một ngày hội, không chỉ là dịp để cầu mong mưa thuận gió hòa và trúng mùa vụ, mà còn là dịp để thể hiện tinh thần lao động và sự hăng say của người Khmer, khiến cho ngày hội trở nên vô cùng trang trọng và thiêng liêng.
Có thể khẳng định rằng đây là một hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian truyền thống đã tồn tại từ lâu trong các khu phum, xóm sóc, mang trong mình những giá trị tinh thần quan trọng của người nông dân, được hình thành và phát triển mạnh mẽ qua thời gian.
Ngoài việc là một sân chơi giúp mọi người thưởng thức và trải nghiệm văn hóa, nó còn là một cơ hội để khám phá và gìn giữ những truyền thống dân tộc quý báu, đồng thời củng cố mối liên kết cộng đồng giữa người Kinh và người Khmer, ngày càng vững mạnh.
Tuy nhiên, nó cũng đóng vai trò quan trọng như một phương tiện giáo dục, truyền bá và chuyển giao những tư tưởng quan trọng như lòng đoàn kết, sẻ chia không vụ lợi trong công việc, và mối quan hệ thân thiết giữa hàng xóm, nhằm để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng thế hệ sau.
Ngoài việc là một sân chơi giúp mọi người thưởng thức và trải nghiệm văn hóa, nó còn là một cơ hội để khám phá và gìn giữ những truyền thống dân tộc quý báu, đồng thời củng cố mối liên kết cộng đồng giữa người Kinh và người Khmer, ngày càng vững mạnh.
Tuy nhiên, nó cũng đóng vai trò quan trọng như một phương tiện giáo dục, truyền bá và chuyển giao những tư tưởng quan trọng như lòng đoàn kết, sẻ chia không vụ lợi trong công việc, và mối quan hệ thân thiết giữa hàng xóm, nhằm để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng thế hệ sau.
Mỗi khi diễn ra lễ hội đua bò Bảy Núi tại tỉnh An Giang, có nhiều người dân từ xa cũng đến tham dự, mang theo cả những vật dụng như xoong, nồi, mắm, muối để có thể nấu ăn tại chỗ và tận hưởng trọn vẹn cuộc đua. Không cần phải tìm đến những chỗ ngồi cao cấp như khi xem bóng đá hay đua ngựa, ở đây chỉ cần đứng ở vị trí cao so với mặt sân đua hoặc leo lên bờ bao là đủ. Từ khi cuộc đua bắt đầu cho đến khi kết thúc, không khí luôn hết sức sôi động và hào hứng với tiếng vỗ tay, reo hò, sự hân hoan cổ động dành cho những người điều khiển bò tài năng hoặc những pha về đích gay cấn, quyết liệt. Đây thực sự là một dịp lễ sôi động và truyền cảm hứng cho các phum và sóc trong khu vực.
Trong những năm gần đây, tỉnh An Giang đã tập trung vào việc xây dựng và quảng bá hình ảnh của lễ hội đua bò Bảy Núi, biến nó thành một sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn và một biểu tượng văn hóa, nhằm giới thiệu về đất và con người An Giang. Điều này đã giúp lan tỏa những nét văn hóa đặc sắc của tỉnh đến với nhiều người dân trong và ngoài nước. Đặc biệt, việc thu hút du khách đến tham quan, tìm hiểu về đời sống văn hóa của tỉnh đã đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh An Giang. Hãy ghé thăm website Lê Travel để có cho mình những thông tin về các điểm du lịch cũng như các kinh nghiệm du lịch Miền Tây luôn được Lê Travel cập nhật mới nhất.
Các tin khác
Tú Lệ nàng thơ ẩn mình giữa núi rừng Yên Bái
Nằm ẩn mình giữa núi rừng Yên Bái, Tú Lệ được xem như nàng thơ đầy cuốn hút bởi vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng với những thửa ruộng bậc thang lúa chín vàng óng, những bản làng mộc mạc bình yên và con người thân thiện, mến khách.
Khám phá Thành cổ Đại Lý thắng cảnh nổi tiếng Vân Nam
Thành cổ Đại Lý là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất cho những ai yêu thích khám phá văn hóa và lịch sử Vân Nam, Trung Quốc. Với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, kiến trúc cổ kính và nền văn hóa phong phú, Đại Lý hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ.
Hoài Khao - Làng du lịch đẹp như tranh khi đến Cao Bằng
Cao Bằng - Vùng đất sở hữu thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ cùng bản sắc văn hóa độc đáo, nhưng làng du lịch Hoài Khao chưa được nhiều khách du lịch biết đến. Hãy cùng Lê Travel khám phá Làng du lịch Hoài Khao hòa mình cùng cộng đồng người Dao Tiên nơi đây.
Khám phá đầm Vân Long - về với vẻ đẹp bình yên thơ mộng
Đầm Vân Long là một địa điểm đến hấp dẫn trong những năm gần đây nhờ vẻ đẹp bình yên thơ mộng. Đây từng được chọn làm bối cảnh của bộ phim chiếu rạp đình đám Kong - Skull Island của hãng Legendary Entertainment nhờ sở hữu quang cảnh ấn tượng. Hãy cùng Lê Travel khám phá đầm Vân Long qua bài viết dưới đây nhé.
