Du Lịch Lý Sơn - Khám Phá Nét Độc Đáo Trong Tín Ngưỡng Cá Ông
Lý Sơn luôn là điểm đến lôi cuốn du khách bởi sự hấp dẫn đặc biệt giữa lòng biển cả. Tuy nhiên, không nhiều người biết rằng nơi này không chỉ nổi tiếng với lễ hội khao lề thế lính Hoàng Sa mà còn có truyền thống thờ cúng cá Ông.
Uy nghiêm ngọc cốt Cá Ông
Khi bạn tham gia chuyến du lịch Lý Sơn, một khu vực có diện tích khoảng 10km, du khách sẽ dễ dàng được người dân địa phương giới thiệu đến các lăng mộ của cá Ông, biểu tượng linh thiêng của địa phương này. Lý Sơn hiện có tới 7 lăng mộ và khoảng 100 bộ xương cá voi. Đặc biệt, việc phục dựng thành công hai bộ "ngọc cốt" cá Voi dài hơn 20m trong hai năm qua tại Quảng Ngãi đã khiến người dân và du khách cảm thấy ngạc nhiên trước sự kỳ vĩ và uy linh của hai bộ xương xác này, đây là kỷ lục lớn nhất tại Việt Nam và có thể là lớn nhất hoặc thứ hai tại Đông Nam Á. Mỗi bộ xương của Ông có 50 đốt xương sống, với đường kính đốt sống trên 40cm; gồm có 28 xương sườn, mỗi xương sườn có chiều dài gần 10m; xương đầu dài tới 4m và xương ngà dài khoảng 4,7 m.
Trong suốt hai thế kỷ, hai bộ xương cá Voi đã được bảo quản một cách cẩn thận trong lăng Tân và chỉ được mở ra khi có sự cho phép từ các vị lãnh đạo của làng. "Ngài" cá Voi với bộ xương dài hơn 28m, được vinh danh với danh hiệu Đình Đồng Đại Vương. Cá Voi khác, với bộ xương dài 22m, được coi là "Ông em" và được tôn thờ với danh hiệu Đức Ngư Nhị vị Tôn thần.
Khi hai cá Ông lạc vào bờ (cá Voi mắc cạn), hòn đảo Lý Sơn vẫn còn hoang sơ, chỉ có một khu dân cư khoảng 2.000 người. Những người đã chứng kiến sự kiện này giờ đã đi vào thiên cổ, trở thành một phần của huyền thoại. Sau này, do mất mát văn bản lịch sử, nhiều phiên bản khác nhau về câu chuyện về "ngài" đã xuất hiện, vì vậy việc kể lại phải chính xác để tránh gây phản ứng của thần linh.
Khi hai cá Ông lạc vào bờ (cá Voi mắc cạn), hòn đảo Lý Sơn vẫn còn hoang sơ, chỉ có một khu dân cư khoảng 2.000 người. Những người đã chứng kiến sự kiện này giờ đã đi vào thiên cổ, trở thành một phần của huyền thoại. Sau này, do mất mát văn bản lịch sử, nhiều phiên bản khác nhau về câu chuyện về "ngài" đã xuất hiện, vì vậy việc kể lại phải chính xác để tránh gây phản ứng của thần linh.
Thông tin được thu thập từ những câu chuyện truyền miệng của các cụ già (một số đã khuất) nhưng chỉ giữ lại được những chi tiết quan trọng nhất. Lăng Tân được xây dựng vào năm 1840, khi cộng đồng người dân địa phương đưa bộ xương cá vào lăng (lễ thượng cốt). Do đó, việc cá Ông lạc bờ bắt đầu từ đầu thế kỷ 19. Dựa trên ngày giỗ, ông Đình Đồng Đại Vương được biết đã qua đời vào ngày 3 tháng 5 âm lịch, trong khi ông Đức Ngư Nhị vị Tôn thần lạc bờ ba ngày trước đó.
Câu chuyện về cá Ông, với sự kỳ bí và linh thiêng của nó, đã sâu sắc vào tâm trí của cư dân trong huyện đảo. Theo truyền thống, Đức Ngư Nhị vị tôn thần, có trọng lượng khoảng 30 tấn, sau khi được cư dân chôn cất, đã hiện ra trong một giấc mơ, tuyên bố rằng mình chỉ là "em" của ông Đại Vương và ba ngày sau sẽ lụy bờ.
Câu chuyện về cá Ông, với sự kỳ bí và linh thiêng của nó, đã sâu sắc vào tâm trí của cư dân trong huyện đảo. Theo truyền thống, Đức Ngư Nhị vị tôn thần, có trọng lượng khoảng 30 tấn, sau khi được cư dân chôn cất, đã hiện ra trong một giấc mơ, tuyên bố rằng mình chỉ là "em" của ông Đại Vương và ba ngày sau sẽ lụy bờ.
Đúng như lời tiên tri, ba ngày sau, một con cá Voi dài hơn 28m, nặng hơn 50 tấn, bơi gần bờ biển Cù Lao Ré - tên cũ của đảo Lý Sơn, với nhiều vết thương trên thân. Khi cư dân biết Ông muốn lụy bờ, hàng trăm người trên đảo đã đến khấn vái, cầu nguyện. Tuy nhiên, không có cách nào để đưa Ông lên bờ, bởi vì thân hình của Ông quá to lớn và khó khăn, và người ta không thể thấy bên kia bờ từ bên này.
Người dân trên đảo Lý Sơn đã ước đoán chiều dài và bề ngang của ông Đức Ngư Nhị vị tôn thần để xây dựng một mộ lớn, có chiều dài hơn 30m và bề ngang khoảng 15m, gần sát mé nước. Họ sử dụng tre để đan lát tạo thành một sàn để lót dưới đáy mộ, sau đó họ đã mời Ông lên.
Người dân trên đảo Lý Sơn đã ước đoán chiều dài và bề ngang của ông Đức Ngư Nhị vị tôn thần để xây dựng một mộ lớn, có chiều dài hơn 30m và bề ngang khoảng 15m, gần sát mé nước. Họ sử dụng tre để đan lát tạo thành một sàn để lót dưới đáy mộ, sau đó họ đã mời Ông lên.
Trong đêm đó, khi bầu trời sáng sao và biển động dữ, cá Ông đã dùng hết sức lực cuối cùng với sự giúp đỡ của sóng biển để bơi vào huyệt mộ. Ngày hôm sau, khi biển trở nên yên bình và trời quang đãng, cá Ông đã được yên nằm dưới lòng đất trong sự yên bình.
Một buổi lễ an táng cá Voi lớn chưa từng có đã diễn ra, với sự tham dự đầy đủ của các vị chủ tế, chủ vạn chài và cư dân cù lao, từ trẻ đến già. Theo truyền thống, người phát hiện cá Voi lụy bờ đầu tiên được coi là người có vinh dự lớn khi gặp được vị thần phúc, và phải chịu tang ba năm.
Một buổi lễ an táng cá Voi lớn chưa từng có đã diễn ra, với sự tham dự đầy đủ của các vị chủ tế, chủ vạn chài và cư dân cù lao, từ trẻ đến già. Theo truyền thống, người phát hiện cá Voi lụy bờ đầu tiên được coi là người có vinh dự lớn khi gặp được vị thần phúc, và phải chịu tang ba năm.
Vì cá Ông quá to lớn, người dân không thể chôn lấp mà để mộ lộ thiên. Khi Ông qua đời, phần mỡ của Ông dần tan rã. Người dân Lý Sơn đã dùng gầu để hứng mỡ từ cá và cho vào các lu nước để lưu trữ. Khoảng 15 năm sau, khi xác cá Ông tan hủy hoàn toàn, người dân mới xây dựng lăng Tân và tiến hành lễ "thượng cốt". Khi bộ xương được đưa vào lăng, người dân đã sử dụng mỡ từ chính cá Ông để xoa lên bộ xương để bảo quản chúng. Theo truyền thống, phải mất hàng trăm năm mới hết mỡ.
Hàng trăm năm qua, mỗi khi đến ngày giỗ, cư dân Lý Sơn tổ chức lễ giỗ cho ông Đình Đồng Đại Vương cùng Đức Ngư Nhị vị Tôn thần tại lăng Tân. Ngoài ra, họ cũng tiến hành nhiều nghi lễ khác tại các lăng mộ cá Voi khác.
Điểm tựa tinh thần cho ngư dân Lý Sơn
Điểm tựa tinh thần cho ngư dân Lý Sơn
Theo các nhà nghiên cứu, niềm tin và tín ngưỡng về việc thờ cá Ông xuất phát từ người dân dân tộc Chăm, sau đó được người Việt và người Hoa tiếp tục lưu truyền. Trong thời kỳ nhà Nguyễn, có nhiều truyền thuyết kể về sự cứu giúp của cá Ông đối với vua Gia Long. Khi lên ngôi, vua đã tôn phong cá Ông là thần Nam Hải và khích lệ việc thờ phụng ông.
Tín ngưỡng này đã được các vị vua triều Nguyễn thừa nhận và duy trì, được ghi chép rất rõ trong sách Đại Nam nhất thống chí của Quốc sử quán thuộc triều Nguyễn. Trong triều Minh Mạng, cá voi thường được gọi là Nhân Ngư, và trong thời Tự Đức, tên gọi đã được thay đổi thành Đức Ngư. Ngoài ra, cá voi còn được trao nhiều danh hiệu và phong tước cao quý khác. Nhà vua cũng đã ra lệnh cho mọi làng rằng làng nào có bộ xương cá Ông trôi vào bờ, phải báo cáo lên cấp trên để được thưởng và tiến hành các nghi lễ tôn kính, cũng như cấp đất để xây dựng lăng mộ.
Niềm tin vào Ông Nam Hải không chỉ thể hiện qua các nghi lễ truyền thống như hoàn nguyện lễ tế cá Ông và lễ cầu ngư, mà còn trở thành một nguồn động viên tinh thần rất lớn cho ngư dân khi ra khơi khai thác thủy hải sản trên biển.
Đối với người dân ở Lý Sơn và dọc theo vùng biển Miền Trung, niềm tin vào Cá Ông không chỉ là một tín ngưỡng mà còn là điểm tựa cứu nạn khi họ đương đầu với những thử thách của biển khơi trong những thời điểm khó khăn. Ví dụ, cách đây 18 năm, khi cơn bão lịch sử Chanchu quét qua Lý Sơn, thuyền trưởng Nguyễn Văn Thiện cùng 14 ngư dân đang ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhận được tin bão và quyết định quay về đảo để tránh nạn. Nhưng khi họ đang trên đường trở về, họ bị bắt gặp bởi cơn bão kinh khủng. Khi cơn bão cấp 15 tiếp cận và sóng biển lớn vồ lấy thuyền của họ, trong tình huống nguy cấp đó, cả đoàn đã cầu nguyện với Ông Nam Hải.
Đối với người dân ở Lý Sơn và dọc theo vùng biển Miền Trung, niềm tin vào Cá Ông không chỉ là một tín ngưỡng mà còn là điểm tựa cứu nạn khi họ đương đầu với những thử thách của biển khơi trong những thời điểm khó khăn. Ví dụ, cách đây 18 năm, khi cơn bão lịch sử Chanchu quét qua Lý Sơn, thuyền trưởng Nguyễn Văn Thiện cùng 14 ngư dân đang ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhận được tin bão và quyết định quay về đảo để tránh nạn. Nhưng khi họ đang trên đường trở về, họ bị bắt gặp bởi cơn bão kinh khủng. Khi cơn bão cấp 15 tiếp cận và sóng biển lớn vồ lấy thuyền của họ, trong tình huống nguy cấp đó, cả đoàn đã cầu nguyện với Ông Nam Hải.
Bất ngờ, ba cá Ông đã xuất hiện xung quanh thuyền, tạo ra một tường chắn tự nhiên giúp thuyền tránh khỏi những cơn sóng khổng lồ. Khi cơn bão tan đi, các thủy thủ cảm thấy như được hồi sinh, và họ tạ lễ trước các Ông. Sau sự cứu giúp kỳ diệu đó, các ngư dân đã cùng nhau đến lăng Tân để tạ ơn và thường xin Ông bảo vệ họ khỏi đau ốm và mang lại mùa màng bội thu.
Mặc dù đảo Lý Sơn được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều danh thắng tuyệt đẹp, nhưng chưa đủ để thu hút lòng của du khách. Việc tạo ra điểm đến mới như nhà trưng bày bộ xương cá Ông đã thu hút sự chú ý của du khách và đem lại hy vọng cho sự phát triển của các tour du lịch Lý Sơn.
Mặc dù đảo Lý Sơn được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều danh thắng tuyệt đẹp, nhưng chưa đủ để thu hút lòng của du khách. Việc tạo ra điểm đến mới như nhà trưng bày bộ xương cá Ông đã thu hút sự chú ý của du khách và đem lại hy vọng cho sự phát triển của các tour du lịch Lý Sơn.
Để tăng cường sức hấp dẫn cho du lịch đảo, không chỉ cần phụ thuộc vào các sản phẩm du lịch tự nhiên, mà còn cần khai thác tiềm năng từ văn hóa và tín ngưỡng truyền thống. Việc phát triển nghi lễ thờ cúng cá Ông đã trở thành một tài nguyên du lịch mới, giúp Lý Sơn mang lại sự đa dạng cho các sản phẩm du lịch đặc trưng, từ đó tạo ra trải nghiệm du lịch độc đáo và phong phú cho du khách khi đến với hòn đảo này.
Trên đây là những chia sẻ và kinh nghiệm du lịch Lý Sơn mà Lê Travel cung cấp đến cho độc giả. Để biết thêm các thông tin khác về du lịch đảo Lý Sơn du khách có thể truy cập website Lê Travel hoặc liên hệ với chúng tôi qua hotline 0915.465.986 để được tư vấn nhanh nhất. Chúc du khách có một chuyến tham quan an toàn và ý nghĩa.
Trên đây là những chia sẻ và kinh nghiệm du lịch Lý Sơn mà Lê Travel cung cấp đến cho độc giả. Để biết thêm các thông tin khác về du lịch đảo Lý Sơn du khách có thể truy cập website Lê Travel hoặc liên hệ với chúng tôi qua hotline 0915.465.986 để được tư vấn nhanh nhất. Chúc du khách có một chuyến tham quan an toàn và ý nghĩa.
Các tin khác
Kinh nghiệm du lịch đồi chè Tân Uyên
Khám phá những kinh nghiệm độc đáo khi du lịch đến Đồi Chè Tân Uyên, nằm ẩn mình ở phía đông của huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu. Với diện tích rộng lớn lên đến 2000 ha, Đồi Chè Tân Uyên không chỉ là một điểm đến lôi cuốn mà còn là một trong những địa điểm đặc biệt thu hút sự quan tâm của du khách. Cánh đồng chè xanh mướt trải dài không gian, kết hợp với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, tạo nên một khung cảnh hữu tình và lãng mạn, mời gọi du khách từ mọi miền đến khám phá.
Làng tranh mang dấu ấn cố đô tại Đà Lạt
XQ Sử Quán Đà Lạt tỏa sáng trong danh sách điểm du lịch đặc biệt ở thành phố sương mù. Sức hút của nơi này không chỉ đến từ vẻ đẹp tự nhiên độc đáo của Đà Lạt, mà còn là nhờ vào bộ sưu tập không gian trưng bày nghệ thuật tranh thêu truyền thống, thể hiện tài năng và đam mê của các nghệ nhân. Nếu bạn muốn tìm hiểu về những giá trị truyền thống và văn hóa của dân tộc, thì không gì tuyệt vời hơn khi đến XQ Sử Quán Đà Lạt để khám phá và trải nghiệm.
Trải nghiệm Carnaval Hạ Long 2024
Vào tối ngày 25/4, tại bãi biển Công viên Đại Dương, đường Võ Nguyên Giáp, phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, đã diễn ra sự kiện sơ duyệt Carnaval Hạ Long 2024. Chương trình được dự và chỉ đạo bởi đồng chí Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Chiêm ngưỡng biển mây tại Trạm Hoàng Hôn
Tại quán cafe Trạm Hoàng Hôn, du khách được đắm chìm trong không khí lãng mạn và thơ mộng của hoàng hôn, với biển mây rực sắc, cùng ly cà phê thơm ngon, tạo nên một không gian đặc biệt ngay tại trung tâm thị trấn Tam Đảo. Đây là địa điểm lý tưởng để "trốn" khỏi cuộc sống hối hả trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 sắp tới.
Đối tác
